САХАБЫН ДЬОЛ ТУҺА ТҮСТЭЭХПИН.

 

Айылҕа оҕотун сиэринэн

Айыыбыт үөрэҕин тутуһан,

Киэҥ сиргэ тэнийэн, этэҥҥэ

Олоҕу олорон кэллибит.

 

Сахабыт норуотун тускута -

Төрөөбүт тылынан саҥаран,

Киэн тутта кэпсэтэ сылдьабыт

Кырдьаҕас, түүр омук тылынан.

 

Олоҕу анаарыы - Олоҥхо,

Хоһуйар үгэстээх буоламмыт

Иннибит диэккини сырдатан

Сирдэтэн кэллибит баччаҕа.

 

Хомуспут дьүрүскэн ырыатын,

Абылыы иһиллэр тойугун

Аан дойду үрдүнэн сэҥээрэн,

Куосумас куйаарга тыаһаата.

 

Аар саарга ааппытын ааттатар

Спортка ситиһии үктэллээх,

Бастыҥныын күөн көрсөр эрчимнээх,

Дьонноохпут биһиги, Сахалар.

 

Тыйаатыр - үрдүкү таһымҥа,

Киинэбит - үлүскэн ситиһии,

Кылыһах лыҥкынас куолаһа

Кынаттаан көтүтэр Саханы.

 

Адьырҕа ааҥнаабыт кэмигэр

Кыргыһыы үөһүгэр буоланнар

Өстөөҕү өһөртүүр кылыстаах

Баалл…

 

Александр Васильев

 

"Ытыктыам"

 

Ыллык суолбунан ыстанан

Ытык сирдэри сураһан

Ыйыппыппын ыйытан

Ыра санаабын батыһан

Тиийэн кэллим күөрэйэн

Тыыммын испэр хаайаммын

Тугун тургэнэй диэн сэрэйэн

Тылбын аллараа ыйыьынным....

Ыллыыр ырыата чуумпурда

Ыстыыр аһа кыараата

Ынчыктыыра ыксаата

Ытыс тыаһынан хаамтарда

Кырдьар сааһа тиийэн кэллэ

Кыыс уол оҕо сиэннэннэ

Көрөн үөрэр күүстэннэ

Кырыйбыт санаа ыраах эһиннэ....

 

Тускул көмө буолуом эн суолгар

Таптыам харыстыам эн дууһаҕар

Тулуйуом, көмөлөһүөм эн сыыһаҕар

Толору кэрэбин бэлэхтиэм эн баҕаҕар

Ыытыам быраҕыам суоҕа

Ыраас санаам эйиэхэ уунуоҕа...

Ыалдьар харана куннэргэр

Ырыа ыллыам сурэххэр

Аттыгар өрүү баар буолуом

Атас, доҕор киһитэ оностуон!!!

Аллараа баттаама дууһаҕын

Аргыс киһи, бу сиэн баарбын...

Мэник санаабын куоттарыам

Мэлдьи …

 

 Дмитрий Романов - Алтан-Халан

 

Кынаттаах

 

Ыйдаҥа сиэтэр

Санааҕын ситэр,

Көмүс кынаккын

Сиккиэр харыстыыр.

 

Сууллар да кэмҥэр

Сүрэх бэриммэт,

Сүппэт эдэрин

Күүтэр эрэлин.

 

Уол моҕотой - улуу хотой

Киэҥ кынаттаах мохсоҕол,

Тирииҥ саха - атын ньоҕой

Айылҕа ииппит оҕото.

 

Хара тыаҕа сүтүөн суоҕа

Сирдиэҕэ өбүгэн суола,

Харыстыаҕа байанайын

Алгыстыаҕа айаннаргын.

 

Икки атах, хара харах

Быһый бэрдэ эдэр кэмҥэр,

Ойон-сүүрэн атастаргар

Эрэллэргин бигэргэтээр

 

Ким да суох, туох да суох

Эн уонна уһун суол,

Охтубат, тулуурдаах

Ол куруук кынаттаах.

 

Владислав Аргунов, Сунтаар, 2019

Биһиги Ойуунускайбыт 

 

Саха чууу уола

Былатыан Ойуунускай,

Саханы саха дэппит 

Баай тыллаах убайбыт! 

Эн эппитиҥ сатанна,

Эн баҕаҥ туолла,

Саха сирэ сайынна,

Дойдубут тубуста! 

Онтон биһиги - оҕолор,

Дойдубут туһугар 

Үөрэҕи-билиини ыларга 

Дьаныһан үөрэнэбит! 

Эн эппит кэриэскин,

Суолдьут сулус оҥостон,

Сахабыт сирэ сайдарыгар 

Дьулуһабыт, тардыһабыт! 

Степанов Айтал, 5 кылаас үөрэнээччитэ, Нам улууһун 1-кы нүөмэрдээх оскуолата.

 

 

 

«Өрөгөй тойугун үксэтиэх» 

 

Дойдубар- Кыыллаах Арыыга  өрөгөй ырыата буолан сылдьар.

 

 

 

        Өрөгөй тойугун үксэтиэх.

 

Ырыаҕа ылламмыт, хоһооҥҥо холбоммут,

 

Тапталлаах дойдубут- бу Кыыллаах Арыыбыт,

 

Эн үтүө ааккынан киэн тутта ыллыыбыт

 

Үлэһит дьоммутун уруйдаан туойабыт.

 

Бу кэрэ айылҕа дьэрэкээн муннугар

 

Буолаҕа бурдукпут көмүстүү долгуйар

 

Ханнык да үлэттэн толлору билбэтэх

 

Үлэһит киһини сүргэтин көтөҕөр.

 

Хос ырыата:

 

Өрөгөй тойуга дуорайдын

 

Бу сайдар аналлаах дойдуга,

 

Күөхтэн күөх систэри уҥуордаан

 

Үлэһит дьоммутун уруйдаан.

 

 

 

Бу сиргэ төрөөбүт, үөрэммит,

 

Биллиилээх дьоннорбут элбэхтэр,

 

Кинилэр суолларын чиэстээхтик батыһар

 

Чаҕылхай ыччаттар билигин да бааллар.

 

Үйэттэн үйэҕэ аатырыан аатырбыт

 

Тапталлаах дойдубут өссө да туругур

 

Норуокка ылламмыт тапталлаах дойдубут

 

Сүрэҕи үөрүүнэн толорон тупса тур.

 

Хос ырыата:

 

Өрөгөй тойугун үксэтиэх

 

Үөрүүнү ырыанан үрдэтиэх,

 

Дойдубут чэчирии сайдыахтаах

 

Суолларын тобулан тутуһуох.

Мария Поскачина

 

 

 Өбүгэлэрбитигэр махтанан.

Саамай, саамай тымныы дайдыга
Саха омук барахсан
Сатабыллаах өйүнэн
Сүөһү,сылгы ииттинэн
Сүүһүнэн сылларга
Сүтэн-оһон хаалбакка
Сыралаһан кэллэҕэ.
Халыан халыҥ хаардаах
Хабараан тымныы дайдыга
Хайдах курдук
Хары эрэ күүһүнэн
Хара үлэни баһылаан
Хачыгырайан кэллэҕэ.
Тоҥ мас тостор
Томороон тымныы дойдуга
Тобуллаҕас толкуйунан
Тоҥору-хатары тулуйан,
Торҕо буруо унаардан
Туруулаһан олордоҕо.
Үтүмэн үгүс үйэлэри
Үлэһитэ бэрт буолан
Үүтүн-аһын дэлэтэн,
Үс үллэр үөстээх
Өлүөнэлиир эбэҕэ
Үмүөрүһэн олорон
Үксүүр араас омуктуун
Үйэлэргэ алтыһан Үөрэҕи,үлэни баһылаан
Үүнэн-сайдан истэҕэ.
Өбүгэбит барахсан
Өркөн өйүнэн
Уус хараҕынан,
Талаан тарбаҕынан
Уус ураннык уһанан
Уустук олоҕун киэргэтэн,
Ойуу-бичик түһэрэн,
Оҕуруонан тиһэн
Олооччутун кытта оһуордаабыт.
Сир симэҕинии сиэдэрэйдик
Ситии сабынан
Сири иһитин симээбит.
Дьөһөгөйүн оҕотун
Дьэбиннирбэт көмүһүнэн
Дьэрэличчи киэргэппит.
Айыылардыын алтыһан
Айылҕаттан КӨРДӨҺӨН
Аламай күнүн айхаллаан,
Аал уот оттон
Арыылаах алаадьынан
Айах тутан
Алгыс тылын эппит.
Кыынньар кымыс утахтаах
Үөрүү-көтүү үктэллээх
Үрүҥ тунал ыһыах ыспыт.
Чочуонайдык чочуйан
Чороон айах туппут.
Этигэн хомуһа дьүрүһүйбүт,
Олонхо тойуга дуорайбыт,
Оһуохай оонньуута олохтоммут
Орто туруу дойдубун
Олуһун да таптыыбыан.
Өбүгэм үтүө үгэстэрэ
Үйэлэри уҥуордаан
Өссө сайда туруохтун!
Киэн туттуоҕуҥ
Кэлэр кэскилин
Кэнчээри ыччатыгар
Кэриэс гынан
Кэрэһилээн хаалларбыт
Муударай өбүгэбитинэн!
Киэн туттуоҕуҥ
Саргылаах,
Сарсыҥҥылаах
Саха омук буоларбытынан!

Березкина Елизавета Прокопьевна - 
Мэҥэ-Хаҥалас ул., Дьабыыл нэһ.
Нуораҕана бөһ., пенсионер.68с.

******************************

 Улугурбут уран тылбын,
Уһуутата уһугуннаран.
Уйуһуйбут уйан куппун,
Уһугуттан тутан ылан.

Ыра санаам ырааһынан,
Ылбаҕайкаан ырыабынан.
Эттэр,этэн эппэҥнэтэн
Эймэһийэн бардахпына.

Кылыгырас кылыһахтаан,
Доллоһута туойдахпына.
Урааҥхайдыыр удьуорум,
Умсугуйар буоллаҕына.

Ийэ тылым инникитэ,
Иинэн сүппэт түстэниэ.
Сахам тыла сарсыҥҥыта,
Саҕахтарга сандаарыа.

Устар ууну сомоҕолуур,
Улуу дьонум үксүү турдун.
Тыһы кылы тыыра этэр,
Талыы дьонум үүнэн истин.

 

Иванов Илья Васильевич - Хоһуун
Хорула.